Samenstelling collectie
Twee millennia keramiek
De collectie van de Tiendschuur vindt haar oorsprong bij de roodbakkende klei uit Tegelse bodem. Hiervan maakten in de 18e en 19e eeuw vele pottenbakkersateliers gebruiksgoed. Maar met deze klei werden ook grof-keramische producten (dakpannen, bakstenen e.d.) vervaardigd. Het oudste keramische werk uit de collectie stamt van de Romeinen (± 100 n. Chr.), de nieuwste werken zijn creaties van hedendaagse kunstenaars uit heel Nederland en Europa.
Objecten gegroepeerd in zes rubrieken
Tegelse Keramiek vóór 1936
Een deel van de collectie is voortgekomen uit het initiatief van de heer George Goossens, directeur van de firma Russel-Tiglia, om in 1935 een tentoonstelling te organiseren met Tegelse Volkskunst. De tentoonstelling van deze verzameling werd zo bijzonder geacht dat men vond dat de collectie bijeen moest blijven en voor publiek toegankelijk gemaakt moest worden. In 1936 werd daartoe de Tegelse oudheidkamer ingericht als permanente expositieruimte voor deze collectie. De collectie werd gaandeweg uitgebreid door schenkingen en aankopen van de plaatselijke bevolking.
De collectie bestaat vooral uit Tegelse keramiek: gebruiksaardewerk zoals keukengerei, servies, pottenbakkersgereedschap, voorraadpotten (waarvan vooral de tabakspotten zeer bijzonder zijn). Verder bevinden zich in deze collectie kunstvoorwerpen, zoals decoratieve kachelopzetten, religieuze beelden, portretten en sierborden. Naast keramiek treffen we in deze collectie ook vondsten aan uit de Tegelse kleiafgravingen zoals fossielen, vuistbijlen, urnen en Romeinse dakpannen. De oudste stukken zijn van 3000 v. Chr.
Tegelse keramiek 1936-1971
De heer George Goossens vond dat het ambacht van de Tegelse volkskunst niet verloren mocht gaan. Omstreeks 1936 richtte hij binnen zijn grof-keramisch bedrijf Russel-Tiglia een fijn-keramisch atelier in, waar volgens de oud-Tegelse technieken handmatig keramische producten werden gemaakt. De producten uit dit atelier en andere werkplaatsen vormen de tweede deelcollectie, de zogenaamde tweede golf Tegelse volkskunst. Nog steeds wordt deze collectie uitgebreid, met schenkingen en aankopen van verzamelaars en plaatselijke bevolking.
Behalve uit keramiek bestaat dit deel van de collectie ook uit ontwerptekeningen, foto’s en filmmateriaal. In 1971 werd het atelier Russel-Tiglia gesloten. Concreet bestaat deze collectie uit keramiek: pottenbakkersgoed zoals serviezen en keukengerei. Verder vinden we veel religieuze objecten (zoals patronalia, kerstgroepen, wijwaterbakjes en kruisbeeldjes), sierborden (meestal voor speciale gelegenheden zoals bruiloften en jubilea) en kunstvoorwerpen. Het leeuwendeel van deze collectie is vervaardigd in het atelier Russel-Tiglia.
Tegelse keramiek ná 1971
Het fijn-keramisch atelier Russel-Tiglia sloot in 1971 de deuren, vooral wegens te geringe opbrengsten en hevige concurrentie met machinaal vervaardigde producten. De laatste bedrijfsleider van deze afdeling, de heer Theo van Rens, heeft toen een cursuswerkplaats ingericht met de materialen en apparatuur uit het atelier. Middels het verzorgen van cursussen zouden de oud-Tegelse technieken toch behouden kunnen blijven. Hij zette onder meer een opleiding op voor werkloze jongeren die zich wilden laten omscholen tot keramist. Een van de cursisten, Niek Hoogland, is professioneel keramist geworden en werkt nog steeds met de oud-Tegelse technieken. Hij behoort tot de derde golf Tegelse volkskunst.
Deze deelcollectie bestaat uit keramiek vervaardigd na 1971 door Tegelse keramisten, het belangrijkste deel bestaat uit werk van Jacques Bongaerts, Wim Caus, Niek Hoogland en Harry Trienes. Hier vinden we gebruiksgoed, zoals servies en keukengerei, religieuze objecten, maar met name kunst- en sierobjecten.
Hedendaagse keramiek uit regio Tegelen
Deze collectie bevat de belangrijkste keramisten uit de directe omgeving van Tegelen, waaronder Joop Crompvoets, Hein Severijns en Stan Linssen. De keramische objecten in deze collectie zijn gebruiksgoed/serviesgoed en kunstobjecten. Met name de vaas-vormen in deze collectie met matte kristalglazuren van Hein Severijns zijn zeer bijzonder en wereldberoemd. Joop Crompvoets stamt uit een lange pottenbakkerstraditie en werkt veel met in de houtoven gebakken steengoed met zoutglazuren. Zijn werk toont groot vakmanschap. Ook hij is internationaal bekend.
Hedendaagse keramiek van buiten de regio Tegelen
Daarnaast worden regelmatig aankopen gedaan uit wisselexposities. Het accent hierbij ligt op hedendaagse keramiek. De regio krijgt ruime aandacht, maar ook worden keramisten geselecteerd uit andere gebieden met een steeds breder perspectief. De mazen van het aankoopbeleid zijn fijn in Limburg en worden verschuivend naar Nederland en Europa geleidelijk grover, om uiteindelijk alleen de belangrijkste keramisten in de internationale keramiekwereld over te houden.
